لطف و رحمت بینهایت خداوند بر بندگانش تا جاییست که بواسطه کوچکترین عمل نیک از گناهان و معاصی آنها درمیگذرد؛ خوبیها را مضاعف می کند و بدیها... و بدیها را نه تنها مضاعف نمیکند بلکه آنها را به وسیله توبه و استغفار و اعمال نیک پاک میکند .
وَأَقِمِ الصَّلاَةَ طَرَفَیِ النَّهَارِ وَزُلَفاً مِّنَ اللَّیْلِ إِنَّ الْحَسَنَاتِ یُذْهِبْنَ السَّـیِّئَاتِ ذَلِکَ ذِکْرَى لِلذَّاکِرِینَ {114} هود
بدرستیکه حسنات ونیکیها، گناهان و بدیها را پاک میکنند.
در ادامه، برخی از اعمالی که سبب پاک شدن گناهان انسان میشود را به اختصار ذکر مینماییم:
تلاوت قرآن:
رسول اکرم میفرماید:« مَنْ قَرَأَ حَرْفًا مِنْ کِتَابِ اللَّهِ فَلَهُ بِهِ حَسَنَةٌ وَالْحَسَنَةُ بِعَشْرِ أَمْثَالِهَا لاَ أَقُولُ (الم) حَرْفٌ وَلَکِنْ أَلِفٌ حَرْفٌ وَلاَمٌ حَرْفٌ وَمِیمٌ حَرْفٌ »[الترمذی] «هرکس حرفی از کتاب خدا (قرآن) بخواند، یک حسنه ونیکی نصیبش میشود؛ و هر حسنه 10 برابر میشود؛نمیگویم (الم) یک حرف است، بلکه (الف) یک حرف، (لام) یک حرف و (میم) یک حرف محسوب میشود.» و...
ذکر:
سادهترین و آسانترین عبادتی که سبب پاک شدن گناهان میشود، ذکر است؛ که گفتن آن برای زبان سهل و آسان امّا اجر و ثواب آن در میزان حسنات زیاد و سنگین میباشد. انسان در همه حالات (بجز در دستشویی و حمّام) میتواند ذکر بگوید؛ حتّی اینکار برای زنی که در ایّام عادت ماهیانه است، هم منعی ندارد.
الف - ذکر « سُبْحَانَ اللَّهِ ، وَالْحَمْدُ لِلَّهِ ، وَلاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ ، وَاللَّهُ أَکْبَرُ »
رسول اکرم میفرماید: « تَنْفُضُ الْخَطَایَا کَمَا تَنْفُضُ الشَّجَرَةُ وَرَقَهَا » [احمد] (این ذکر) گناهان را فرومیریزد، همانطوری که درخت برگهایش را فرومیریزد.
در روایتی دیگر، رسول اکرم میفرماید: هر کس بعد از نماز، 33 بار « سُبْحَانَ اللَّهِ » و 33بار « الْحَمْدُ لِلَّهِ » و33 بار «اللَّهُ أَکْبَرُ » و در یکصدمین بار « لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِیکَ لَهُ، لَهُ الْمُلْکُ وَلَهُ الْحَمْدُ وَهُوَ عَلَى کُلِّ شَىْءٍ قَدِیرٌ »بگوید، گناهان او بخشیده میشود؛ اگرچه (گناهانش) به اندازه کف روی دریا باشد. [مسلم]
ب- ذکر « سُبْحَانَ اللَّهِ وَبِحَمْدِهِ »
رسول اکرم میفرماید: « حُطَّتْ خَطَایَاهُ ، وَإِنْ کَانَتْ مِثْلَ زَبَدِ الْبَحْرِ » هر کس در روز صد بار « سُبْحَانَ اللَّهِ وَبِحَمْدِهِ » بگوید، گناهان او بخشیده میشود اگر به اندازه کف دریا باشد. [متفق علیه]
ج- ذکر « لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِیکَ لَهُ، لَهُ الْمُلْکُ وَلَهُ الْحَمْدُ وَهُوَ عَلَى کُلِّ شَىْءٍ قَدِیرٌ » رسول الله میفرماید: هرکس در روز صد بار این ذکر را بگوید، برایش ثواب آزاد کردن 10 برده، و همچنین 100 نیکی برای او نوشته میشود و 100 گناه از او پاک می شود و او را از شیطان حفظ میکند. [البخاری و مسلم]
د- ذکر «استغفار» یا گفتن « أَسْتَغْفِرُ اللهَ »
رسول الله میفرماید: «اگر شخصی که مرتکب گناه شده است، خوب وضو بگیرد و سپس 2 رکعت نماز بخواند و بعد از آن استغفار کند و از الله عزّوجّل طلب مغفرت نماید؛ خداوند او را میبخشد.» [ابوداود]
در حدیثی دیگر میفرمایند:« هرکس «أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ الَّذِى لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ الْحَىُّ الْقَیُّومُ وَأَتُوبُ إِلَیْهِ» بگوید، گناهانش بخشیده میشود؛ حتی اگر از میدان جهاد فرار کرده باشد.» [ابوداود]
هـ- «صلوات» فرستادن بر رسول الله
رسول الله میفرماید: «هر کس بر من یک صلوات بفرستد، خداوند بر او 10 صلوات (رحمت) میفرستد و از او 10 گناه پاک میکند و 10 درجه به درجات ایمان و مقام او نزد خداوند افزوده میشود.» [النسائی]
اللَّهُمَ صَلِّ وَ سَلِّمْ عَلَى نَبِیِّنَا مُحَمَّدٍ وَ عَلَى آلِهِ وَ صَحْبِهِ أَجْمَعِینَ
وضو و اعمال پس از آن
الف- وضو گرفتن: یکی از اعمالی که سبب پاک شدن گناهان ما میشود، وضو است. از عثمان بن عفان روایت شده که رسول الله فرمودند: « مَنْ تَوَضَّأَ فَأَحْسَنَ الْوُضُوءَ خَرَجَتْ خَطَایَاهُ مِنْ جَسَدِهِ حَتَّى تَخْرُجَ مِنْ تَحْتِ أَظْفَارِهِ » [مسلم] هر کس وضو بگیرد و در وضو گرفتن دقّت کند، گناهانش از بدنش خارج میشود؛ بطوریکه گناهانش حتی از زیر ناخنهایش نیز خارج میشود.
ب- خواندن ذکر مخصوص و2رکعت نماز بعد از وضو:
رسول الله میفرماید: هرکس خوب وضو بگیرد، سپس
بگوید: «أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِیکَ لَهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ » درهای هشتگانه بهشت برایش گشوده میشود تا از هر کدام که بخواهد وارد شود. [مسلم]
و در حدیثی دیگر سیّدنا عثمان روایت میکند که رسول الله فرمود: «هر کس وضو بگیرد مانند وضویی که من گرفتم، و بعد از آن 2 رکعت نماز بخواند در حالیکه در دلش چیزی از امور دنیوی نباشد، گناهان گذشتهاش بخشیده میشود.» [البخاری و مسلم]
اذان و ذکر پس از آن
الف- اذان گفتن: از جمله اعمالی که کفّاره گناه انسان میشود، اذان است. ابوهریرة از رسول الله روایت میکند که ایشان فرمود:«الْمُؤَذِّنُ یُغْفَرُ لَهُ مَدَى صَوْتِهِ وَیَشْهَدُ لَهُ کُلُّ رَطْبٍ وَیَابِسٍ» [ابوداود وابنخزیمة والنسائی] موذن به اندازهای که صدایش پیش برود از گناهانش بخشیده میشود و هر تَر و خشکی (موجود جاندار و بیجانی) به نفع او گواهی و شهادت میدهد.ودر روایت امام احمد « یُغْفَرُ لِلْمُؤَذِّنِ مُنْتَهَى أَذَانِهِ وَیَسْتَغْفِرُ لَهُ کُلُّ رَطْبٍ وَیَابِسٍ سَمِعَهُ »[صحیح الترغیب] موذن به اندازهای که صدای اذانش پیش برود از گناهانش بخشیده میشود و هر تَر و خشکی (موجود جاندار و بیجانی) که صدایش را بشنود، برای او طلب مغفرت میکند.
ب- ذکر بعد اذان: « هر کس بعد از اذان «أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِیکَ لَهُ وَأَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ, رَضِیتُ بِاللَّهِ رَبًّا وَبِمُحَمَّدٍ رَسُولاً وَبِالإِسْلاَمِ دِینًا» بگوید،گناه او بخشده میشود.» [مسلم]
نمازهای فرض وسنّت
تمامی نمازهای فرض و سنّت باعث کفارّه گناهان میشوند.
رسول اکرم میفرماید: اگر مقابل خانهی شما نهر آبی جاری باشد و شما روزی پنج بار خود را بشوئید، آیا چرکی بر بدن شما باقی میماند؟ گفتند: خیر، چرکی باقی نمیماند. رسول اکرم فرمود: پس نمازهای پنج وقت همچنین است؛ خداوند بوسیله آن گناهان را پاک کرده و از بین میبرد. [البخاری ومسلم]
در حدیث دیگر رسول اکرم میفرماید: نماز پنج وقت و جمعه تا جمعه کفّاره گناهان بین خود هستند؛ در صورتیکه از ارتکاب گناهان کبیره اجتناب شود. [مسلم]
قدم برداشتن به سوی مسجد
رسول اکرم میفرماید: «أَلاَ أَدُلُّکُمْ عَلَى مَا یَمْحُو اللَّهُ بِهِ الْخَطَایَا وَیَرْفَعُ بِهِ الدَّرَجَاتِ».قَالُوا بَلَى یَا رَسُولَ اللَّهِ.قَالَ:«إِسْبَاغُ الْوُضُوءِ عَلَى الْمَکَارِهِ وَکَثْرَةُ الْخُطَا إِلَى الْمَسَاجِدِ » [مسلم]
«آیا شما را راهنمایی نکنم به امری که خداوند به سبب آن گناهان را پاک و درجات را بالا میبرد؟» گفتند: بلی ای رسول خدا. فرمود: «وضو گرفتن در شرایط سخت (مثل گرما وسرما) و زیاد قدم برداشتن بسوی مساجد.»
نشتن در مسجد و انتظار نماز بعد از نماز
قال رسول الله : « الْمَلاَئِکَةُ تُصَلِّى عَ
لَى أَحَدِکُمْ مَا دَامَ فِى مُصَلاَّهُ الَّذِى صَلَّى فِیهِ ، مَا لَمْ یُحْدِثْ ، تَقُولُ اللَّهُمَّ اغْفِرْ لَهُ اللَّهُمَّ ارْحَمْهُ »[البخاری ومسلم]
«فرشتگان مادامیکه فرد پس از نماز در جایگاه نماز خود نشسته، برای وی دعا میکنند؛ تا زمانیکه بیوضو نشود؛ و میگویند: خداوندا او را بیامرز و مورد رحمت قرار بده.»
ونیز رسول اکرم میفرماید: «آیا شما را راهنمایی نکنم به امری که گناهانتان را پاک و درجاتتان را بالا میبرد؟» گفتند: بلی ای رسول خدا. فرمود: ...و انتظار نماز پس از نماز.» [مسلم]
مثلاً اینکه بعد از نماز ظهر، به فکر نماز عصر باشیم.
صدقه دادن و کمک کردن به فقراء و مستمندان
قال رسول الله :«وَالصَّدَقَةُ تُطْفِئُ الْخَطِیئَةَ کَمَا یُطْفِئُ الْمَاءُ النَّارَ»[صحیح الترغیب] «و صدقه گناهان را از بین میبرد، همانطوریکه آب، آتش را از بین میبرد وخاموش میسازد.» بهترین صدقه، صدقهایست که در خاموشی و پنهانی داده شود.
روزه
الف- روزه ماه مبارک رمضان: قال رسول الله : «مَنْ صَامَ رَمَضَانَ إِیمَانًا وَاحْتِسَابًا غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ»[البخاری ومسلم]
«کسیکه رمضان را از روی ایمان و امید ثواب روزه بگیرد، تمام گناهان گذشته او بخشیده و عفو میشود.»
ب- روزه روز عرفه: عَنْ أَبِى قَتَادَةَ قال رسول الله : «صِیَامُ یَوْمِ عَرَفَةَ أَحْتَسِبُ عَلَى اللَّهِ أَنْ یُکَفِّرَ السَّنَةَ الَّتِى قَبْلَهُ وَالسَّنَةَ الَّتِى بَعْدَهُ »[مسلم]
از ابوقتادة روایت است که رسول اکرم فرمودند: «من از خداوند متعال امید دارم که روزه روز عرفه، کفّاره گناهان یک سال قبل و یک سال بعد گردد.»
ج- روزه روز عاشورا (دهم محرّم): عَنْ أَبِى قَتَادَةَ الأَنْصَارِىِّ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ سُئِلَ عَنْ صَوْمِ یَوْمِ عَاشُورَاءَ فَقَالَ « یُکَفِّرُ السَّنَةَ الْمَاضِیَةَ»[مسلم]
ازابوقتادة روایت است که از رسول اکرم در مورد روزه روز عاشورا سؤال شد. فرمود: «کفّاره گناهان یک سال گذشته است.»
د- روزه دوشنبه و پنجشنبه :
رسول اکرم دوشنبه و پنجشنبه را روزه میگرفت. گفته شد: یا رسول الله همانا شما دوشنبه و پنجشنبه را روزه میگیرید؟ فرمود: «همانا خداوند در روز دوشنبه و پنجشنبه هر مسلمانی را میبخشد و گناهان او را پاک میکند؛ بجز کسانیکه با هم قهرند؛ آنها بخشیده نمیشوند، مگر زمانیکه صلح کنند.» [احمد]
حج و عمره
قال رسول الله : « مَنْ حَجَّ فَلَمْ یَرْفُثْ وَلَمْ یَفْسُقْ رَجَعَ کَیَوْمِ وَلَدَتْهُ أُمُّهُ » [البخاری ومسلم]
«هر کس حج کرد و در آن مرتکب شهوت نفس و سخن بد و فحش نشد، از گناهان پاک میشود مانند روزی که از مادر تولد شده است.»
و قال رسول الله : «الْعُمْرَةُ إِلَى الْعُمْرَةِ کَفَّارَةٌ لِمَا بَیْنَهُمَا » [البخاری و مسلم]
«یک عمره تا عمره دیگر، کفّاره گناهان بین آن دو میشود.»
مصافحه کردن ودست گرفتن هنگام سلام
عَنِ الْبَرَاءِ بْنِ عَازِبٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ :«مَا مِنْ مُسْلِمَیْنِ یَلْتَقِیَانِ فَیَتَصَافَحَانِ إِلاَّ غُفِرَ لَهُمَا قَبْلَ أَنْ یَتَفَرَّقَا.» [السلسلة الصحیحة]
«هرگاه دو نفر مسلمان با هم ملاقات نمایند و مصافحه کنند (دست یکدیگر را بگیرند)، قبل از اینکه از یکدیگر جدا شوند، گناهانشان بخشیده میشود.»
عیادت مریض
عن علی قال:«مَا مِنْ رَجُلٍ یَعُودُ مَرِیضًا مُمْسِیًا إِلاَّ خَرَجَ مَعَهُ سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَکٍ یَسْتَغْفِرُونَ لَهُ حَتَّى یُصْبِحَ وَکَانَ لَهُ خَرِیفٌ فِى الْجَنَّةِ وَمَنْ أَتَاهُ مُصْبِحًا خَرَجَ مَعَهُ سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَکٍ یَسْتَغْفِرُونَ لَهُ حَتَّى یُمْسِىَ وَکَانَ لَهُ خَرِیفٌ فِى الْجَنَّةِ» [ابوداود]
سیّدنا علی میفرماید: هر کس شامگاه به عیادت مریض برود، 70 هزار ملائکه همراهش خارج میشوند و تا صبح برای او طلب مغفرت میکنند و از انواع میوههای بهشتی برخوردار میشود؛ و هرکس صبحگاه به عیادت مریض برود،70 هزار ملائکه همراهش خارج میشوند و تا شب برای او طلب مغفرت میکنند و از انواع میوههای بهشتی برخوردار میشود.
مریضی و درد و غم
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ : «مَا مِنْ مُسْلِمٍ یُصِیبُهُ أَذًى مِنْ مَرَضٍ فَمَا سِوَاهُ إِلاَّ حَطَّ اللَّهُ بِهِ سَیِّئَاتِهِ کَمَا تَحُطُّ الشَّجَرَةُ وَرَقَهَا» [البخاری ومسلم]
هرگاه فرد مسلمان، به هرگونه مصیبت و ناراحتی مانند مریضی وغیره دچار شود، الله عزّوجّل به سبب آن، گناهانش را فرومیریزد؛ همانطور که درخت برگهایش را فرومیریزد.
ودر روایتی دیگر میفرمایند:«حتی الشوکة یشاکها» حتی اگر خاری به پای مومن برود، گناه او پاک میشود.
برداشتن هر گونه اذیّتی(مانند سنگ و خار) از راه مردم
عَنْ أَبِى هُرَیْرَةَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ قَالَ: «بَیْنَمَا رَجُلٌ یَمْشِـى بِطَرِیقٍ وَجَدَ غُصْنَ شَوْکٍ عَلَى الطَّرِیقِ فَأَخَّرَهُ ، فَشَکَرَ اللَّهُ لَهُ ، فَغَفَرَ لَهُ » [البخاری ومسلم]
رسول اکرم میفرماید: « مردی در راهی قدمزنان میرفت، در راه شاخهای خار یافت، پس آن را به کناری زد؛ خداوند اینکار او را قدردانی فرموده و بدین سبب گناهان او را بخشید. »
ودر پایان...
لازم به ذکر است که تمامی کارهای نیک واعمال صالح باعث از بین رفتن گناه می شود.
قال الله تعالی:
وَأَقِمِ الصَّلاَةَ طَرَفَیِ النَّهَارِ وَزُلَفاً مِّنَ اللَّیْلِ إِنَّ الْحَسَنَاتِ یُذْهِبْنَ السَّـیِّئَاتِ ذَلِکَ ذِکْرَى لِلذَّاکِرِینَ {114} هود
بدرستیکه حسنات ونیکیها، گناهان و بدیها را پاک میکنند.
منبع : سایت نور ایمان
http://nasrmuslims.mihanblog.com/post/384